Chính Sách Xét Xử Trong Pháp Luật Hình Sự đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính nghiêm minh và nhân đạo của pháp luật. Vậy chính sách xét xử là gì? Những nội dung cơ bản của chính sách xét xử trong pháp luật hình sự Việt Nam ra sao? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ hơn về vấn đề này.
Chính sách xét xử là gì?
Chính sách xét xử trong pháp luật hình sự là tập hợp những quan điểm, chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước được thể hiện dưới những hình thức khác nhau nhằm định hướng cho hoạt động xét xử của tòa án, đảm bảo cho hoạt động xét xử của tòa án được tiến hành đúng pháp luật, khách quan, công bằng, kịp thời và có hiệu quả, góp phần tích cực vào sự nghiệp bảo vệ công lý, đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Nội dung cơ bản của chính sách xét xử trong pháp luật hình sự Việt Nam
Chính sách xét xử trong pháp luật hình sự Việt Nam được thể hiện tập trung qua các nội dung cơ bản sau:
1. Xét xử nghiêm minh mọi tội phạm
Đây là nội dung cơ bản, thể hiện tính chất, mục đích của pháp luật hình sự. Theo đó, mọi hành vi phạm tội, bất kể là ai, ở địa vị nào đều phải bị xử lý nghiêm minh trước pháp luật. Nguyên tắc này được quy định rõ tại khoản 1 Điều 2 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):
“Mọi hành vi phạm tội đều bị xử lý theo quy định của Bộ luật này.”
Việc xét xử nghiêm minh mọi tội phạm được thực hiện thông qua việc áp dụng các hình phạt nghiêm khắc đối với người phạm tội, phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.
2. Không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội
Đây là một trong những nội dung quan trọng, thể hiện tính khách quan, công bằng của pháp luật hình sự. Nguyên tắc này được quy định rõ tại khoản 2 Điều 2 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):
“Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Không ai bị coi là có tội và phải chịu trách nhiệm hình sự cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định.”
Việc không bỏ lọt tội phạm được thực hiện thông qua việc điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, đầy đủ, toàn diện tất cả các hành vi phạm tội và người phạm tội.
Việc không làm oan người vô tội được thực hiện thông qua việc bảo đảm đầy đủ các quyền con người trong tố tụng hình sự, như quyền im lặng, quyền có luật sư bào chữa, quyền được coi là vô tội cho đến khi chứng minh có tội,…
Không bỏ lọt tội phạm
3. Kết hợp giữa xử lý nghiêm minh với chính sách khoan hồng của pháp luật
Chính sách hình sự của Việt Nam là sự kết hợp giữa đấu tranh phòng, chống tội phạm với chính sách khoan hồng của pháp luật. Chính sách khoan hồng là áp dụng các biện pháp xử lý nhân đạo, tạo điều kiện cho người phạm tội sửa chữa sai lầm, sớm hòa nhập cộng đồng. Chính sách này được thể hiện qua các quy định về giảm nhẹ, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích…
4. Ưu tiên áp dụng các biện pháp xử lý không phải là hình phạt
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hình phạt là biện pháp cưỡng chế của Nhà nước, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người phạm tội. Hình phạt tước bỏ hoặc hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kết án, nhằm giáo dục, cải tạo người phạm tội trở thành người có ích cho xã hội, đồng thời phòng ngừa tội phạm.
Tuy nhiên, pháp luật hình sự Việt Nam cũng quy định một số biện pháp xử lý khác không phải là hình phạt mà chủ yếu nhằm giáo dục, răn đe đối với người vi phạm, như: phạt tiền, cải tạo không giam giữ…
Việc ưu tiên áp dụng các biện pháp xử lý không phải là hình phạt thể hiện tính nhân đạo của pháp luật hình sự, tạo điều kiện cho người phạm tội sớm trở về với cộng đồng.
Kết luận
Chính sách xét xử trong pháp luật hình sự đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng và nhân đạo của pháp luật. Việc nắm vững các nội dung cơ bản của chính sách xét xử có ý nghĩa thiết thực đối với các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án hình sự, góp phần bảo vệ công lý, đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Câu hỏi thường gặp về chính sách xét xử trong pháp luật hình sự
1. Chính sách xét xử có vai trò như thế nào trong pháp luật hình sự?
Chính sách xét xử là kim chỉ nam cho hoạt động xét xử của Tòa án, đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng và nhân đạo của pháp luật.
2. Chính sách khoan hồng được thể hiện như thế nào trong pháp luật hình sự?
Chính sách khoan hồng được thể hiện qua các quy định về giảm nhẹ, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích…
3. Vì sao cần ưu tiên áp dụng các biện pháp xử lý không phải là hình phạt?
Việc này thể hiện tính nhân đạo của pháp luật hình sự, tạo điều kiện cho người phạm tội sớm hòa nhập cộng đồng.
Bạn muốn tìm hiểu thêm về luật?
Hãy liên hệ với chúng tôi qua Số Điện Thoại: 0936238633, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: 408 An Tiêm, Hà Khẩu, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.