Chưa có năng lực pháp luật là một khái niệm quan trọng trong luật dân sự, liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của mỗi cá nhân trong xã hội. Vậy chính xác “chưa có năng lực pháp luật” nghĩa là gì, đặc điểm và hệ lụy pháp lý của nó ra sao? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết và toàn diện nhất về vấn đề này.
Thế Nào Là “Chưa Có Năng Lực Pháp Luật”?
“Chưa có năng lực pháp luật” là trạng thái một chủ thể không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để tự mình xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ dân sự. Nói cách khác, họ không thể tự mình chịu trách nhiệm về hành vi của mình trước pháp luật.
Những đối tượng nào được coi là “chưa có năng lực pháp luật”?
Theo quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015, những đối tượng sau đây được coi là chưa có năng lực pháp luật:
- Người chưa thành niên: Là người chưa đủ 18 tuổi. Tuy nhiên, pháp luật có quy định riêng về năng lực hành vi dân sự của người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi.
- Người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự: Là người có năng lực hành vi dân sự nhưng bị hạn chế do mắc các bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình. Việc hạn chế năng lực hành vi dân sự phải được Tòa án ra quyết định.
Đặc Điểm Của Trạng Thái “Chưa Có Năng Lực Pháp Luật”
Trạng thái “chưa có năng lực pháp luật” có những đặc điểm cơ bản sau:
- Tính bắt buộc: Việc xác định một người “chưa có năng lực pháp luật” là do pháp luật quy định, không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào.
- Tính phổ biến: Quy định về “chưa có năng lực pháp luật” được áp dụng thống nhất trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, đối với mọi công dân Việt Nam và người nước ngoài cư trú tại Việt Nam.
- Tính nhân đạo: Việc quy định về “chưa có năng lực pháp luật” nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của những đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội.
- Tính tạm thời: Trạng thái “chưa có năng lực pháp luật” chỉ mang tính tạm thời, chấm dứt khi người đó đủ 18 tuổi hoặc khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ việc hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Hệ Lụy Pháp Lý Của Việc “Chưa Có Năng Lực Pháp Luật”
Đối với người chưa có năng lực pháp luật:
- Không thể tự mình thực hiện các giao dịch dân sự. Mọi giao dịch dân sự do người chưa có năng lực pháp luật thực hiện đều vô hiệu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Không phải chịu trách nhiệm dân sự về hành vi vi phạm pháp luật của mình. Thay vào đó, người đại diện theo pháp luật của họ (cha mẹ, người giám hộ…) sẽ phải chịu trách nhiệm thay.
Đối với người giao kết giao dịch dân sự với người chưa có năng lực pháp luật:
- Giao dịch dân sự có thể bị vô hiệu.
- Có thể phải bồi thường thiệt hại nếu biết rõ hoặc phải biết mà vẫn giao kết giao dịch dân sự với người chưa có năng lực pháp luật.
Vai Trò Của Người Đại Diện Theo Pháp Luật
Đối với người chưa có năng lực pháp luật, người đại diện theo pháp luật (cha mẹ, người giám hộ…) đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Họ có quyền và nghĩa vụ:
- Đại diện cho người chưa có năng lực pháp luật tham gia các quan hệ pháp luật.
- Quản lý tài sản của người chưa có năng lực pháp luật.
- Chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm pháp luật của người chưa có năng lực pháp luật.
Kết Luận
Hiểu rõ khái niệm “chưa có năng lực pháp luật” là điều cần thiết để mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đồng thời góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh.
Cần hỗ trợ thêm về vấn đề này? Hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0936238633, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: 408 An Tiêm, Hà Khẩu, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.