Chứng cứ điện tử đóng vai trò ngày càng quan trọng trong các vụ án dân sự, được sử dụng phổ biến và có giá trị pháp lý ngang bằng với chứng cứ giấy tờ theo quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự. Vậy chứng cứ điện tử bao gồm những loại nào, được áp dụng trong các trường hợp cụ thể ra sao và có giá trị pháp lý như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ hơn về vấn đề này.
Chứng Cứ Điện Tử Là Gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 83 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, chứng cứ điện tử được hiểu là thông tin được tạo ra, được lưu trữ, được truyền đi, được thu nhận, được thể hiện, được kết nối hoặc được xử lý bằng phương tiện điện tử. Chứng cứ điện tử bao gồm:
- Văn bản điện tử.
- Thư điện tử.
- Điện tín.
- Fax điện tử.
- Ghi âm, ghi hình.
- Dữ liệu số hóa.
- Các hình thức thông tin khác được tạo ra, lưu trữ, truyền nhận hoặc thể hiện bằng phương tiện điện tử.
Ví dụ về thông tin điện tử
Giá Trị Pháp Lý Của Chứng Cứ Điện Tử
Chứng cứ điện tử có giá trị pháp lý như các loại chứng cứ khác được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự (Điều 83.1 BLTTDS 2015), với điều kiện chứng cứ đó phải đảm bảo tính:
- Tính toàn vẹn: không bị sửa đổi, thêm bớt, làm sai lệch so với bản gốc.
- Tính xác thực: được tạo ra, gửi đi, nhận được hoặc lưu trữ bởi người có thẩm quyền.
- Tính tin cậy: nội dung được thể hiện chính xác, đáng tin cậy và có thể sử dụng cho mục đích mà nó được tạo ra.
- Tính sử dụng được: có thể được truy cập, sử dụng và trình bày trước Tòa án.
Các Trường Hợp Áp Dụng Chứng Cứ Điện Tử Trong Bộ Luật Tố Tụng Dân Sự
Chứng cứ điện tử được áp dụng trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội và được sử dụng trong nhiều vụ án dân sự như:
1. Tranh chấp hợp đồng:
- Hợp đồng điện tử
- Email trao đổi về việc giao kết, thực hiện, sửa đổi, bổ sung hợp đồng
- Tin nhắn xác nhận đơn hàng
- Lịch sử giao dịch, chuyển tiền trên Internet Banking
2. Tranh chấp về sở hữu trí tuệ:
- Tác phẩm, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp được lưu trữ trên máy tính, điện thoại
- Email trao đổi bản thảo, ý tưởng sáng tạo
- Thông tin đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ trên hệ thống trực tuyến
3. Tranh chấp về thừa kế:
- Di chúc điện tử
- Email, tin nhắn thể hiện ý chí của người lập di chúc
- Ghi âm, ghi hình ghi lại lời trăng trối
4. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại:
- Video ghi lại sự việc gây thiệt hại
- Email, tin nhắn chứng minh hành vi vi phạm
- Dữ liệu y tế điện tử chứng minh thiệt hại về sức khỏe
5. Tranh chấp khác:
- Tranh chấp về quyền tác giả
- Tranh chấp về quyền sử dụng đất
- Tranh chấp về danh dự, nhân phẩm, uy tín
Sử dụng chứng cứ điện tử trong tranh chấp hợp đồng
Những Lưu Ý Khi Sử Dụng Chứng Cứ Điện Tử Trong Bộ Luật Tố Tụng Dân Sự
Để chứng cứ điện tử được chấp nhận, người sử dụng cần lưu ý những vấn đề sau:
- Bảo quản chứng cứ: Đảm bảo tính toàn vẹn, tránh tình trạng bị sửa chữa, thay đổi nội dung. Nên sao lưu chứng cứ ở nhiều nơi khác nhau như máy tính, USB, ổ cứng di động…
- Xác thực chứng cứ: Chứng minh được nguồn gốc, tác giả của chứng cứ, đồng thời đảm bảo tính xác thực của các thông tin trong chứng cứ điện tử.
- Lập vi bằng: Trong trường hợp cần thiết, nên tiến hành lập vi bằng để đảm bảo giá trị pháp lý cho chứng cứ điện tử, đặc biệt là đối với các chứng cứ dễ bị sửa đổi như email, tin nhắn, ghi âm.
Kết Luận
Chứng cứ điện tử là một trong những loại chứng cứ quan trọng trong Bộ luật Tố tụng dân sự. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về chứng cứ điện tử, cách thức thu thập, bảo quản và sử dụng chứng cứ này là vô cùng quan trọng, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trong các vụ án dân sự.
FAQ về Chứng Cứ Điện Tử
1. Chứng cứ điện tử có bắt buộc phải được công chứng, chứng thực không?
Theo quy định, chứng cứ điện tử không bắt buộc phải công chứng, chứng thực. Tuy nhiên, trong một số trường hợp cụ thể, để tăng thêm tính thuyết phục cho chứng cứ, bạn có thể thực hiện việc công chứng hoặc chứng thực.
2. Làm thế nào để chứng minh tính xác thực của chứng cứ điện tử?
Bạn có thể chứng minh tính xác thực bằng cách cung cấp các thông tin như địa chỉ IP, thiết bị truy cập, thời gian gửi/nhận, nội dung trao đổi…
3. Cơ quan nào có thẩm quyền lập vi bằng chứng cứ điện tử?
Bạn có thể liên hệ với Thừa phát lại hoặc Văn phòng công chứng để được hỗ trợ lập vi bằng chứng cứ điện tử.
4. Khi có tranh chấp xảy ra, tôi cần phải làm gì để bảo vệ chứng cứ điện tử của mình?
Bạn nên sao lưu chứng cứ ở nhiều nơi an toàn, đồng thời hạn chế việc chia sẻ thông tin với bên thứ ba. Trong trường hợp cần thiết, có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để bảo vệ chứng cứ.
5. Tôi có thể tìm hiểu thêm thông tin về chứng cứ điện tử ở đâu?
Bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các văn bản hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao hoặc liên hệ với Luật sư để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp.
Bạn Cần Hỗ Trợ?
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về luật hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ với chúng tôi:
- Số Điện Thoại: 0936238633
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 408 An Tiêm, Hà Khẩu, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam.
Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7 sẵn sàng hỗ trợ bạn!